सम्झनामा भेँडीखर्के साइँला

भदौ २६, २०७६ बिहीबार १७:४४:५८ | श्यामशितल परियार

लमजुङ – नेपाली मौलिकता झल्किने र लमजुङे संस्कृतिसँगै जोडिएको प्रचलित भाका हो, ठाडो भाका ।

त्यही भाकासँग गाँसिएको चर्चित नाम हो ‘भेडीखर्के साइँला’ । ठाडो भाका लमजुङसहित गोर्खा, तनहुँ, कास्कीमा गुन्जने लोपान्मुख भाका पनि हो । त्यसो त ठाडो भाकाका पिता वांग्रे हाँडीखोलाका देउबहादुर दुरा र कास्कीका पञ्चेसुब्बा गुरुङलाई नै मानिन्छ ।

त्यसलाई यो समयसम्म पनि टिकाइराख्ने श्रेय स्व. भेँडीखर्के साइँलालाई नै जान्छ । माया, पिरती, दुःख–सुख, गाउँले जनजीवनका भाव समेटेर साढे ७ दशकसम्म ठाडो भाकाको संरक्षणमा लाग्नुभएका साइँला अहिले हामीमाझ हुनुहुन्न ।

विक्रम संवत १९९० भदौ २९ गते बुवा बलभद्र अधिकारी र आमा नन्दकुमारी अधिकारीको कोखबाट साविक सिन्दूरे गाविस–६, दुराडाँडा लमजुङमा जन्मिनुभएका साइँलाको २०७४ साल भदौ २६ गते ८४ वर्षको उमेरमा निधन भएको हो ।

दोश्रो स्मृति दिवस मनाइयो

बिहीबार साइँलाको दोश्रो स्मृति दिवस मनाइएको छ । भेँडीखर्के साइँला समृति प्रतिष्ठान लमजुङको पहल तथा विभिन्न सहयोगी व्यक्ति तथा संघसंस्थाको सहयोगमा सुन्दरबजारको लक्ष्मीनारायण मन्दिर परिसरमा बनाइएको साइँलाको शालिक र उहाँको तस्बिरमा माल्यार्पणमा गरी स्व. साइँलाको दोश्रो स्मृति दिवस मनाइएको भेँडीखर्के साइँला स्मृति प्रतिष्ठान लमजुङका सचिव एवम् विद्याजयोति माविका प्रअ सूर्यबहादुर केसीले जानकारी दिनुभयो ।

उहाँका अनुसार सुन्दरबजार नगरपालिकाका मेयर जनकराज मिश्र, उपमेयर ज्ञानु शाह, भेँडीखर्के साइँला स्मृति प्रतिष्ठान लमजुङका अध्यक्ष शम्शेरबहादुर लौडारी लगायतले साइँलाको शालिक, तस्बिरमा माल्र्यापण गरेका थिए ।

मौलिक लोक गीत–संगीतमा स्व. साइँलाले पुर्याएको योगदान अतुलनीय रहेको सुन्दरबजार मेयर मिश्रले बताउनुभयो ।

ठाडोभाका जोगाउनु आवश्यक

ठाडो भाका विशेष गरी दुरा/गुरुङ जातिको संस्कृति हो । जानकारहरुका अनुसार दुरा जातिको उद्गमस्थल लमजुङलाई नै मानिन्छ ।

आफ्नो सिंगो जीवन नै ठाडो भाकाको संरक्षणमा बिताए पनि राज्यले भेँडीखर्के साइँलाको योगदानलाई राज्यले चिन्न नसकेकोमा स्व. साइँलाका ज्वाइँ एवम् भेँडीखर्के साइँला स्मृति प्रतिष्ठान लमजुङका अध्यक्ष शम्शेरबहादुर लौडारी दुःखेसो गर्नुहुन्छ । ‘जनताले चिने । तर आजीवन मौलिक ठाडोभाका संरक्षणमा लाग्नुभएका भेँडीखर्के साइँलालाई राज्यले चिन्न सकेन’, उहाँले दुःखेसो गर्नुभयो ।

मौलिक ठाडोभाका संरक्षणमा पुरै जीवन अर्पण गर्नुभएका साइँलाको राज्यले यथेष्ठ सम्मान गर्न नसकेको गुनासो गर्नुहुन्छ, ठाडोभाका गायनमा अघि बढिरहनुभएकी लोक दोहोरी गायिका मञ्जु विक ।

‘ठाडोभाका संरक्षणमा उहाँको योगदान अतुलनीय छ,’ उहाँले गुनासो गर्नुभयो, ‘उहाँको जीवनकालमा पनि राज्यले खासै सहयोग र सम्मान गर्यो जस्तो लाग्दैन ।’
ठाडोभाका संरक्षणमा सबै जुट्नुपर्नेमा उहाँ जोड दिनुहुन्छ ।

ठाडोभाका शिरोमणि साइँलाको निधनसँगै पछिल्लो समय लमजुङे ठाडोभाका हराउँदै जान थालेको राष्ट्रिय लोक तथा दोहोरी गीत प्रतिष्ठान लमजुङका अध्यक्ष अनुज अधिकारी बताउनुहुन्छ ।

‘मौलिक ठाडो भाका हराउँदै जान थालेको छ’, उहाँले भन्नुभयो, ‘पछिल्लो समय कतिपयले मौलिक ठाडोभाकाको मौलिकतालाई भुलेर नै यो भाका गाउने गरेका छन् ।’

मौलिक ठाडोभाका संरक्षणमा आफूहरु लागिरहने बताउँदै अधिकारीले प्रख्यात लोक दोहोरी गायक राजु परियारका साथै गायिका मञ्जु विक, राधा भण्डारी, रमेश परियार, उत्तम गुरुङ, धम्पु दुरालगायतका गायक–गायिका ठाडोभाका संरक्षणमा जुटिरहेको उल्लेख गर्नुभयो ।

आफ्नो पूरा जीवन नै ठाडोभाकाको संरक्षणमा बिताउनुभएका ठाडो भाका शिरोमणि भेँडीखर्के साइँला हामीमाझ नभए पनि उहाँका कृति सदा अमर, अजर रहने छन् ।

अन्तिम अपडेट: मंसिर १२, २०८१

Disclaimer:

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

श्यामशितल परियार

श्यामशितल परियार उज्यालोकाे लमजुङ र मनाङ जिल्ला सम्वाददाता हुनुहुन्छ ।

1 Comments

Binod bk
Sept. 12, 2019, 8:15 p.m.
दोश्रो स्मृति दिवसको दिनमा भेडीखर्क साहिंलालाई हार्दिक श्रद्दान्जली दिन चाहन्छु / उहाँको निधनले सिंगो देश र संस्कृति अनि ठाडो भाका प्रेमीलाई अपुरणीय क्षती व्यहोर्नुपरेको छ / आशा छ, सबै एकजुट भएर कला संस्कृति, ठाडो भाका जोगाउनु र जगेर्ना गर्न संधै तत्पर रहनुहुनेछ / म पनि ठाडो भाकाको असाध्य प्रेमी हुँ, ठाडो भाकाको बारे पत्रपत्रिका र रेडियोमा आउँदा अति खुशी लाग्छ / मा पनि ठाडोभाका गाउन सक्छु, तर परदेश बसेकोले कला र गला ओझेल परे जस्तो भयो / कहिँकतै ठाडोभाका जागरण प्रतिस्थान भए सम्पर्कमा रहन चाहन्छु / धन्यवाद !
0 Reply

तपाईको प्रतिक्रिया

नाम (अनिवार्य)

इमेल (अनिवार्य) (गोप्य राखिनेछ)

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

तपाईको प्रतिक्रिया

नाम (अनिवार्य)

इमेल (अनिवार्य) (गोप्य राखिनेछ)

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

सम्झनामा भेँडीखर्के साइँला

1 Comments

Binod bk

तपाईको प्रतिक्रिया

तपाईको प्रतिक्रिया