कोशी, बाग्मती र गण्डकी प्रदेशका पहाडी भेगमा आंशिक बदली
मंसिर १४, २०८१ शुक्रबार
काठमाडौ – वैदेशिक रोजगार विभागको तथ्याँकअनुसार वैदेशिक रोजगारीमा सीप सिकेर जानेभन्दा सीप नसिकी जानेको संख्या दोब्बर छ ।
गएको आर्थिक वर्ष २०७५÷०७६ मा मात्रै २ लाख ८५ हजार ४४५ जना अदक्ष कामदार वैदेशिक रोजगारीमा गएका छन् । १ लाख ७९ हजार ६०१ जना मात्रै दक्ष कामदार वैदेशिक रोजगारीमा गएको विभागको तथ्याँक छ ।
दक्ष कामदारको तुलनामा अदक्ष कामदारको संख्या एक लाख ५८ हजार ४४ जना बढी छ । वैदेशिक रोजगारीमा जानका लागि अन्तिम श्रम स्वीकृति लिने पाँच लाख ८ हजार ८२७ जनामध्ये ५६ प्रतिशत सीप नभएको विभागको तथ्याँकले देखाउँछ ।
विभागको तथ्याँकअनुसार वैदेशिक रोजगारीमा जानेमध्ये ७५ प्रतिशत अदक्ष कामदार छन् । सीप सिकेर जाँदा विदेशमा करार सम्झौता अनुसारकै काम पाउने र सीप नसिकी जाँदा करार अनुसारको काम र तलब पनि नपाउने वैदेशिक रोजगारीबाट फर्किएका धेरैको भोगाई छ ।
अदक्ष कामदार रोजगारीका लागि गएकै कारण अरु देशका कामदारको तुलनामा नेपाली कामदारले विदेशमा कम तलबमा काम गर्नु परिरहेको छ ।
दक्ष कामदार मात्र विदेश पठाउने लक्ष्यसहित सरकारले सीप सिकेको प्रमाणपत्र विना अन्तिम श्रम स्वीकृति नदिने तयारी गरिरहेको छ । यो नियम लागू गर्ने तयारी गर्दै गर्दा सरकार आफै पनि विदेश जाने युवालाई निःशुल्क तालिम दिन जुटिरहेको छ । सातै प्रदेशमा सीप विकास तालिम केन्द्र खोल्नेदेखि तालिम दिने संस्था छनोट गर्ने काम भैरहेको छ ।
साथै सुरक्षित आप्रवासन सामी परियोजनाले पनि गएको १० वर्षदेखि वैदेशिक रोजगारीमा जाने निर्णय गरिसकेकालाई निःशुल्क सीप तालिम दिइरहेको छ ।
सन् २०११ देखि २०१७ सम्ममा सामीले ९ हजार ३ सय ६३ जनालाई विभिन्न सीपमुलक तालिम दिएको छ । सन् २०१८ देखि २०२२ सम्मको अवधिमा सामीले सात हजार युवालाई तालिम दिने लक्ष्य राखेको छ ।
त्यसका लागि ७ वटा तालिम प्रदायक संस्था छनोट गरिसकेको सामी टिम लिडर सीता घिमिरेले जानकारी दिनुभयो ।
वैदेशिक रोजगार बोर्डले भने यो आर्थिक वर्षमा मात्रै १५ हजारलाई सीपमुलक तालिम दिनका लागि १५ वटा तालिम प्रदायक संस्थाको छनोट गरिसकेको छ । १९ प्रकारका श्रमका लागि युवालाई सीप तालिम दिने बोर्डको तयारी छ ।
सामीले १० वर्ष अघिदेखि नै वैदेशिक रोजगारीमा जाने युवालाई निःशुल्क तालिम दिने गरेको छ ।
तर विदेश जाने युवामा भने अझै सीप सिकेर जानुपर्छ भन्ने सोचको विकास नभएकाले कुनै समय त सीप सिकाउनका लागि संख्या नै नपुग्ने गरेको सामी परियोजना सीप विकास संयोजक सुनिला बानियाँले बताउनुभयो ।
‘धेरैजसोलाई जानकारी नै हुँदैन, सीप सिकेर जाँदाका फाइदा कसैले बताइदिएको पनि हुँदैन, त्यसैले पनि कहिलेकाहीँ त तालिम सुरु गर्ने समय हुँदा पनि सिक्ने मानिसको संख्या नपुगेको थुप्रै पटक छ,’ बानियाँ भन्नुहुन्छ, ‘जिल्लामा रहेका सूचना केन्द्रमार्फत कतिपय आउनुहुन्छ, तर सीप सिक्नुपर्छ भनेर आफै आउनेको संख्या निकै कम छ ।’
सन् २०२२ सम्ममा नेपाल सरकार तथा स्वीजरल्याण्ड सरकारको सहयोगमा हेल्भेटास नेपालले सञ्चालन गरेको सुरक्षित आप्रवासन सामी परियोजनाले वैदेशिक रोजगारीमा जाने निर्णय गरिसकेका सात हजार जनालाई निःशुल्क तालिम दिन लागेको हो ।
कामदारको धेरै माग रहेको खाडीका देश र मलेसियामा चाहिने सीप निःशुल्क सिक्न पाइन्छ ।
पुरुष कामदारले मेसन (डकर्मी) र सटरिङ कार्पेन्टर (फर्मा लगाउने), स्काफोल्डिङ्ग (फलामबाट बनेका पाइपको खट बाँध्ने), वेल्डिङ् र औद्योगिक इलेक्ट्रिसियनको तालिम लिन पाइन्छ ।
मेसनका र स्काफोल्डिङ्गका लागि कक्षा ५ भन्दा माथि र वेल्डिङ् तथा सटरिङ कार्पेन्टरका लागि कक्षा ८ पास गरेको हुनुपर्छ । औद्योगिक इलेक्ट्रिसियनका लागि कक्षा १० पास भइ इलेक्ट्रिसियन तह १ को प्रमाणपत्र प्राप्त गरेको हुनुपर्छ ।
त्यस्तै, जोर्डनका गार्मेण्ट कम्पनीहरुमा रोजगारीका अवसरलाई लक्षित गरी महिलाहरुका लागि मात्र गार्मेन्ट मेशिन अपरेटर तालिम सञ्चालन भइरहेको छ ।
१९ देखि ३० वर्षभित्रका, कक्षा ५ भन्दा माथि पढेका, पासपोर्ट बनाएका र स्वास्थ्य परीक्षणमा ‘फिट’ भएका महिलाले गार्मेन्ट सम्बन्धी तालिम लिन सक्नेछन् । तालिम सकिएपछि एक रुपैयाँ पनि लगानी नगरी जोर्डनमा रोजगारीका लागि जान पाइनेछ ।
तालिममा सहभागी हुन कसैलाई कुनै पनि शीर्षकमा शुल्क तिर्नु नपर्ने सामीले जनाएको छ । तालिम अवधिमा परिवार व्यवस्थापन, आम्दानीको व्यवस्थापन, नयाँ ठाउँमा घुलमिल हुने, स्वास्थ्य, सुरक्षा आदि विषयमा पनि जानकारी दिइने सीप विकास संयोजक सुनिला बानियाँले बताउनुभयो ।
तालिममा सहभागी हुनेलाई तालिम अवधिभर खाने र बस्ने सुविधा समेत निःशुल्क दिइन्छ ।
तालिममा सहभागी हुन इच्छुकले सोमबारदेखि शुक्रबारसम्म बिहान ९ बजेदेखि बेलुकी ५ बजेसम्म मोवाइल नम्बर ९८४०२४८०३४ वा ९८४०२५५२८० मा फोन गरेर थप जानकारी लिन सकिन्छ । तिहारलगत्तै सीप तालिम कक्षा सञ्चालन हुने पनि सामीले जनाएको छ ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।