बालश्रम : तीन कक्षामा पढ्ने बालकले डोको बुनेर पाल्छन् दशजनाकाे परिवार

 साउन २७, २०७५ आइतबार २०:६:१७ | केशवप्रसाद भट्टराई

ताप्लेजुङ – ग्रामिण क्षेत्रका अधिकांश ठाउँमा अझै बालश्रम रोकिएको छैन् ।

पारीवारिक आर्थिक अवस्था नाजुक हुँदा ग्रामिण क्षेत्रका बालबालिकाहरु पढाई खर्च आफै जुटाउन सानै उमेरदेखि श्रम गर्न बाध्य छन् । मेरिङदेन गाउँपालिका–६, नाल्बुका ११ वर्षका बालक आफै डोको बन्छन् र बजार लगेर बेचेर पढाई खर्च साथै घर खर्च समेत जुटाउने गरेका छन् ।

नाल्बुका ११ वर्षका लाक्पा शेर्पा कक्षा ३ मा पढ्छन् । उनी भन्छन्, ‘म घरदेखि माथिल्लो भेग जंगली क्षेत्र (पातल) जान्छु, एक दिनमा गएर मालिङ्गो लिएर आउछु । दिन भरी चोया काड्छु, अर्को दिन डोको बुन्छु, डोको लगेर दोभन बजारमा शुक्रबार बेच्ने गरेको छु ।’ 

बालक लाक्पाका बुबा पेम्बा शेर्पा वैैदेशीक रोजगारीको सिलसिलामा मलेसियामा हुनुहुन्छ । बुबा नभएपछि आफू घरको जेठो छोरो भएकाले पनि सबै काम आफै गर्नु पर्ने उनको भनाई छ । उनी भन्छन्, ‘११ जनाको परिवार छ । ६ दिदी बहिनी र २ दाजुभाई र हजुर आमासहित छौं । सबैका लागि खर्च जोहो गर्न काम गर्नै पर्छ ।’

तीन दिनमा एउटा डोको बने पनि बजारमा लगेर प्रतिगोटा बेच्दा २०० सय रुपैयाँसम्ममा बिक्री गर्ने गरेको बालक पेम्बाको भनाई रहेको छ । एक हप्तामा धेरैमा ३ वटासम्म डोको बनेर बजारमा बिक्री गर्ने गरेको बालक पेम्बाले बताए ।  

एक हप्तामा पढाई पनि भ्याउनु पर्ने अनि शुक्रबार ४ घण्टा लगाएर जिल्लाको दोश्रो ठूलो बजार दोभानमा लगेर डोको बेच्न भ्याउनु पर्ने र घर खर्च समेत जुटाउनुपर्ने बाध्यता रहेको लाक्पाले सुनाए । 

डोको बेचेर कापी कलम मात्र होइन, दैनिक उपभोग्य सामाग्रीहरु नुन, तेल, चामललगायत सामाग्री समेत किनेर लाने गरेको बालक पेम्बाले बताए । ‘१२ जनाको परिवारलाई डोको बुनेर घरखर्च जुटाउने गरेको छु’, उनले भने । 

उनीमात्र होइन, सोही गाउँका १५ वर्षका दोर्ची शेर्पा कक्षा ९ मा अध्ययन गर्छन् । उनी पनि समयलाई बचाएर डोको बनेर पढाई खर्च जुटाउने गर्छन । बजारमा लगेर डोको बेचेको रकमले आफूले कापी, कलम किन्ने गरेको उनको भनाई रहेको छ ।

 

ताप्लेजुङ जिल्लाको ग्रामिण क्षेत्रमा बसोबास गर्ने बालबालिकाहरु घरायसी काम भ्याएर आफै पढाई खर्च जुटाउछन् । सदरमुकाम आसापाका बालकालिकाहरु परिवारले दूध बोकाएर बेच्नका लागि बजार पठाउँछन् ।

दही, दूध, घ्यू, दाउरा, निगुरो समेत बजार ल्याएर बेच्ने र दिउँसो विद्यालयमा पढ्ने धेरै बालबालिकाहरु बालश्रमबाट अछुतो हुने परिवारको अवस्था पनि छैन् । विद्यालय छुट्टि भएपछि ४ बजे पछाडि भोलिपल्ट बिहान बजारमा लाने सामग्री जुटाउने गरेको स्थानीय बालबालिकाहरु बताउँछन् ।

यस्ता बालबालिकाको अवस्था ताप्लेजुङमा धेरै रहेको छ । सरकारले बालश्रम मुक्त गर्ने भनेको निकै वर्ष भैसके पनि गाउँमा सरकारको ध्यान अहिलेसम्म पुग्न सकेको छैन् । 
 

अन्तिम अपडेट: मंसिर १५, २०८१

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

केशवप्रसाद भट्टराई

केशवप्रसाद भट्टराई ताप्लेजुङका उज्यालो सहकर्मी हुनुहुन्छ । 

तपाईको प्रतिक्रिया

समाचार

लोकप्रिय

१

नेपालमा आयाेजना हुने काभा पुरुष भलिबल क्लब च्याम्पियनशिपमा ५ वटा टाेली

२

रामेछापमा जीप दुर्घटना हुँदा गोकुलगङ्गा–४ का वडा अध्यक्षसहित ५ जनाको ज्यान गयाे

३

एनपीएलको विजेताले एक करोड ११ लाख रुपैयाँ पुरस्कार पाउने

४

फिफा वरीयतामा नेपालको एक स्थान सुधार

विचार

उज्यालो टी भी

वैदेशिक रोजगारीमा जादा सुरक्षित हुने तरिका

मनोपरामर्शले बदलेको जीवन कथा

विदेशबाट श्रीमान् फर्काउने साहस बटुलेका वित्तीय कक्षा सहभागीका कथा

मेरो कथा मेरो भोगाई