आठ वर्षमा ५ हजार ८३२ नेपाली बाकसमा फर्किए, अब स्वदेशमै रोजगारी सरकारको प्राथमिकता

 भदौ ८, २०७५ शुक्रबार १४:३६:५२ | सन्जिता देवकोटा

काठमाडौं – २०७२ सालको वैशाखमा नेपाली सेनाको जागिर छाडेर मलेसिया गएका सिन्धुपाल्चोकका प्रकाश घलेको २०७४ चैतको २४ गते उतै सास गयो । प्रकाश जाँदा गर्भमा रहेकी छोरी बुवाको मलामी बनिन् । २१ वर्षीया श्रीमतीको सहारा गुम्यो । 

सेनाको जागिरले घर चलाउन मुश्किल पर्यो भन्दै प्रकाश विदेश उडेका थिए । विदेश उड्नुअघि उनले श्रीमतीलाई भनेका थिए, ‘मलेसियाबाट धेरै कमाएर ल्याउँछु, अनि सुखले जिन्दगी कटाउँला ।’ 

तर धेरै पैसा बोकेर फर्कन्छु भन्दै मलेसिया गएका प्रकाश बाकसमा फर्किए । कमाउन गएका श्रीमान् कहिल्यै नफर्किने बाटो लागेपछि श्रीमती उर्मिलालाई अब घर कसरी चलाउन सकिएला भन्ने पिरले सधैं अत्यास लागिरहन्छ ।

प्रकाशजस्तै वैदेशिक रोजगारीको क्रममा बिभिन्न देश पुगेका कतिपय नेपाली यसैगरी बाकसमा फर्किन्छन् । सरकारको तथ्याँकअनुसार वैदेशिक रोजगारीमा गएकामध्ये वितेको आठ वर्षमा ५ हजार ८ सय ३२ नेपाली बाकसमा फर्किए । कामको सिलसिलामा ७ सय ८७ जना अंगभंग भए । 

बाकसमा फर्किनेले त परिवारका दुःख फेरि देख्न परेन । तर अंगभंग वा बिरामी भएर फर्किनेहरुले साँचेका सपनालाई थाती राख्दै जिन्दगीभर पीडा भोग्नुपर्छ । 

मृत्यु हुनेको संख्या मलेसियामा धेरै

वैदेशिक रोजगार विभागको तथ्याङ्क अनुसार गएको वर्ष मात्रै एक लाख भन्दा धेरै यूवा रोजगारीका लागि मलेसिया गएका छन् । ज्यान गुमाउने र समस्यामा पर्ने नेपालीको संख्या पनि मलेसियामै सबैभन्दा धेरै छ । 

आर्थिक वर्ष २०६७/०६८ देखि २०७४/०७५ सम्ममा मलेसियामा मात्रै २१ सय ५२ जना नेपालीको ज्यान गएको छ भने ३ सय ७३ जना अंगभंग वा बिरामी भएर फर्किएका छन् ।

मलेसियापछि साउदी अरेबियामा ज्यान गुमाउने र समस्यामा पर्ने नेपालीको संख्या धेरै छ ।  साउदीमा १६ सय ३७ जना नेपालीको ज्यान गएको छ भने एकसय ७३ जना नेपाली अंगभंग वा बिरामी भएर फर्किएका छन् । 

गएको ८ वर्षमा रोजगारीका लागि कतार गएका ११ सय ९९  जना नेपाली कामदारको ज्यान गएको छ भने एक सय ३२ जना अंगभंग वा बिरामी भएर फर्किएका छन् । 

कतारपछि विदेशमा ज्यान गुमाउने नेपालीको संख्याको सूचीमा युएई आउँछ । यस अवधिमा युएईमा ४ सय ८५ कामदारको ज्यान गएको छ भने ७८ जना अंगभंग वा बिरामी भएर फर्किएका छन् ।

त्यसैगरी कुवेतमा १ सय ८६ जना नेपालीले ज्यान गुमाएका छन् भने ३१ जना कामदार अंगभंग वा बिरामी भएर फर्किएका छन् । बहराइनमा ७७, दक्षिण कोरियामा ७४, लेवनान २० र श्रीलंकमा २ जना नेपालीले ज्यान गुमाएको वैदेशिक रोजगार प्रवद्र्धन बोर्डल जनाएको छ । 

वैदेशिक रोजगारीलाई कसरी सुरक्षित बनाउने ?

वितेको ८ वर्षमा वैदेशिक रोजगार प्रवद्र्धन बोर्डको पहलमा २ सय ६ जना कामदारको शव गन्तव्य देशबाट झिकाइएको छ । एक हजार तीन जनाको शव त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलदेखि घरसम्म पुर्‍याइएको छ । बिरामी भएर फर्किएका ५९ जनालाई उपचार सहायता दिइएको बोर्डले जनाएको छ । 

यो तथ्याँकले वैदेशिक रोजगारीमा जाने कति असुरक्षित छन् भन्ने प्रष्ट पार्छ । एक त थोरै पैसा कमाउनको लागि विदेश जानुपर्ने बाध्यता, अनि सम्बन्धित देश र कामको बारेमा पहिल्यै नबुझ्नाले पनि नेपालीहरु असुरक्षित हुने गरेका छन् ।

यस्तो अवस्थाको अन्त्यको लागि सरकारले सकेसम्म वैदेशिक रोजगारीमा जान नपर्ने वातावरण बनाउने र जानेहरुका लागि पनि सुरक्षित उपाय अपनाउने रणनीति बनाएको छ ।

रोजगारीका लागि विदेश पुगेका कामदारको शव झिकाउनुभन्दा पनि स्वदेशमै रोजगारीका अवसरहरु सृजना गरेर मृत्युदरलाई घटाउन सरकार लाग्ने वैदेशिक रोजगार प्रवद्र्धन बोर्डका कार्यकारी निर्देशक राजनप्रसाद श्रेष्ठले बताउनुभयो । 

श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्री गोकर्ण विष्टले पनि विदेशमा ज्यान गुमाउनुपर्ने अवस्थाको अन्त्य गर्ने बताउनुभएको छ । वैदेशिक रोजगारी सरकारको प्राथमिकता नभएको भन्दै उहाँले स्वदेशमै रोजगारीका अवसर सृजना गर्ने र ३०/४० हजार रुपैयाँ कमाउन खाडीका देश र मलेसिया गएर ज्यान गुमाउनु पर्ने अवस्थाको अन्त्य गरिने बताउनुभयो । 

नेपाली युवाको सीप र क्षमता नेपालकै विकासमा प्रयोग गर्ने र काम गर्ने वातावरण नेपालमै बनाउनकै लागि प्रधानमन्त्री स्वरोजगार कार्यक्रम ल्याइएको पनि मन्त्री विष्टले बताउनुभयो । 

वैदेशिक रोजगारीमा जान चाहने नेपालीको स्वास्थ्य परीक्षणमा सिन्डिकेटको अभ्यास हटाउन स्वास्थ्य मन्त्रालयसँगको समन्वयमा स्वास्थ्य परीक्षणको लागि अन्तर्राष्ट्रियस्तरको मापदण्ड बनाउने सरकारले तयारी थालिसकेको छ । विदेश जानुअघि स्वास्थ्य परीक्षणमा हेलचेक्राईं गर्दा पनि धेरै नेपालीको विदेशमा ज्यान जाने गरेको छ । 

तालिम दिएर मात्रै विदेश पठाउने

सरकारले अबदेखि युवालाई वैदेशिक रोजगारीको सट्दा देशभित्रै काम गर्ने वातावरण बनाउने योजना त बनाएको छ । तर छिटै वैदेशिक रोजगारीमा जाने क्रमको अन्त्य हुने संकेत देखिंदैन । त्यसैले अब तालिम लिएका कामदारलाई मात्र विदेश पठाउने सरकारको योजना छ । 

विदेश जानुअघि दिइने अभिमुखिकरण तालिम पर्याप्त नहुँदा पनि नेपालीले ज्यान गुमाउनु परेको सरोकारवालाको भनाई छ । सीप सिकेर जाँदा आफूले गर्ने कामको बारेमा जानकारी हुने भएकाले कार्यस्थलमा दुर्घटना हुने सम्भावना कम हुन्छ । 

तालिमको व्यवस्था सरकारले नै गर्ने र सीप नभएका कामदारलाई विदेश नपठाउने श्रम मन्त्री विष्टले बताउनुभयो । घरेलु कामदारका लागि जान चाहनेहरुका लागि अन्तर्राष्ट्रियस्तरको घरेलु कामदार पठ्यक्रम लागू गरिएको र २१ दिनको तालिमलाई ३५ दिनको बनाइएको बोर्डका कार्यकारी निर्देशक श्रेष्ठले जानकारी दिनुभयो । 

त्यस्तै अन्तर्राष्ट्रियस्तरको ‘केयर गिभर’ तालिम पाठ्यक्रम लागू गरिएको र एक महिनाको तालिमलाई तीन महिनाको बनाइएको पनि उहाँले बताउनुभयो । 

वैदेशिक रोजगारीलाई व्यवस्थित र मर्यादितसँगै सुरक्षित बनाउन संशोधित नीति तथा गठन भएका विभिन्न कार्यदलबाट प्राप्त सुझावका आधारमा पाँच वर्षे योजना बनाउने वैदेशिक रोजगार प्रवद्र्धन बोर्डको तयारी छ । 


 

अन्तिम अपडेट: मंसिर १४, २०८१

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

सन्जिता देवकोटा

उज्यालोमा कार्यरत सन्जिता देवकोटा वैदेशिक रोजगार र नेपाली महिलाका बिषयमा कलम चलाउनुहुन्छ ।  

2 Comments

  • शम्भु

    Aug. 24, 2018, 10:46 p.m.

    यसमा हामी सबै सहमतछौं

  •  0 Reply

  • Ajad Laheri

    Aug. 24, 2018, 6:27 p.m.

    golbazar jilla siraha

  •  0 Reply

तपाईको प्रतिक्रिया

समाचार

लोकप्रिय

१

एनपीएलको उद्घाटन खेलकाे सबै टिकट बिक्री, ३३ लाख रुपैयाँभन्दा धेरै आम्दानी

२

खाँडाचक्र नगरपालिकाका निमित्त प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत जिम्मेवारीबाट हटाइए

३

चितवन राइनोजका समर्थकलाई निःशुल्क बस र खाजाको व्यवस्था

४

उत्तर र दक्षिण कोरियाको सीमावर्ती क्षेत्रमा 'लाउडस्पिकर' युद्ध चर्कियो

विचार

उज्यालो टी भी

वैदेशिक रोजगारीमा जादा सुरक्षित हुने तरिका

मनोपरामर्शले बदलेको जीवन कथा

विदेशबाट श्रीमान् फर्काउने साहस बटुलेका वित्तीय कक्षा सहभागीका कथा

मेरो कथा मेरो भोगाई