उद्योगबाट निस्किएको प्रदूषित पानीले रामग्राम र पाल्हीनन्दन दुर्ग...
मंसिर १३, २०८१ बिहिबार
लमजुङ – उच्च ठाउँमा अवस्थित समथर भूमि । बीचैमा इलम देवीको मन्दिर । मन्दिरकाे छेउमै मनै लोभ्याउने इलम पोखरी ।
चारैतिर हरियाली जंगलले घेरेको छ पोखरीलाई । चराचुरुङ्गीको चिरबिर आवाज । बयली खेल्ने शितल पवन । यहाँको प्राकृतिक सौन्दर्यले भुतुक्कै पार्छ, यहाँ पुग्ने जोकोहीलाई पनि । प्रकृतिले फुर्सदमा सिँगारेको छ, लमजुङको दोर्दी गाउँपालिका र दूधपोखरी गाउँपालिकाको सीमानामै पर्ने इलम पोखरीलाई ।
ऐतिहासिक, धार्मिक एवं प्राकृतिक सौन्दर्यले भरिपूर्ण छ यो पोखरी । स्थानीयहरुका अनुसार पहिले यहाँ ठूलो पोखरी थियो । पानीको श्रोत भएकाले यस ठाउँ वरपर मानिसहरु बसोबास गर्दथे । अहिले यस ठाउँमा मानिसको बसोबास खासै छैन ।
दोर्दी गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष दिलबहादुर घलेका अनुसार पहिले पानीले भरिएको यो पोखरी अहिले भने सिम्सार क्षेत्रमा परिणत हुँदै छ । पात–पतिंगरका साथै बगेर आउने माटोले बिस्तारै पोखरी पुरिदैँ गएको छ । पोखरीको आकार घटेको छ । अझै पनि केही मात्रामा भने पानी छ पोखरीमा ।
‘यो धार्मिक स्थल हो । यहाँ पहिले ठूलो पोखरी थियो । तर अहिले मलिलो माटोले पोखरी पुरिँदै गएको छ । आकार घट्दै गएको छ,’ उपाध्यक्ष घलेले भन्नुभयो, ‘अहिले यहाँ सिम्सार बनेको छ ।’
पाको पुस्ताका अनुसार परापूर्वकालमा यस ठाउँमा हरेक वर्षको चैत पूर्णिमामा ठूलो इलमपोखरी मेला लाग्ने गर्दथ्यो । मेला भर्नका लागि लमजुङ, तनहुँ, गोरखा लगायतका ठाउँबाट उल्लेख्य संख्यामा भक्तजनहरु आउँथे । रातभर जाग्राम बस्थे । मौलिक ठाडो भाका गाउँथे । नाचगान गरी रमाइलो गर्दथे । तर अहिले याे परम्परा हराउँदै गएको स्थानीय बताउँछन् ।
‘पहिले–पहिले इलम पोखरीमा ‘इलम मेला’ लाग्ने गर्दथ्यो । यसलाई ‘नेर्को बजार’ पनि भन्ने गरिन्थ्यो,’ गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष दिलबहादुर घलेले बताउनुभयाे ।
दूधपोखरी गाउँपालिका, दोर्दी गाउँपालिकाका साथै गण्डकी प्रदेश सरकारले अहिले यस क्षेत्रको संरक्षणमा विभिन्न प्रयासहरु गरिरहेको छ । विभिन्न भौतिक संरचनाहरु पनि बनाइएको छ । यस क्षेत्रको संरक्षणका लागि दोर्दी गाउँपालिका, दूधपोखरी गाउँपालिका र गण्डकी प्रदेश सरकारले पनि सघाउँदै आएको छ । अहिले यस ठाउँमा विभिन्न भौतिक संरचना निर्माण गरिएका छन् ।
यस ठाउँमा विभिन्न समयमा आन्तरिक पर्यटकहरु पुगिरहन्छन् । धार्मिक एवं ऐतिहासिक महत्वको इलम पोखरीको संरक्षण, सम्बर्द्धन गर्नुका साथै यसको प्रचारप्रसार गर्न सकेमा यसलाई पर्यटकीय क्षेत्रको रुपमा विकास गर्न सकिन्छ । पर्यटकको आगमन बढाउन सकिन्छ ।
उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।
श्यामशितल परियार उज्यालोकाे लमजुङ र मनाङ जिल्ला सम्वाददाता हुनुहुन्छ ।