दशैँ–तिहार मनाउन आएकाहरू फर्किए, ‘हेर्दाहेर्दै त्यति रमाइलाे गाउँ फेरि सुनसान हुन थाल्याे’

मंसिर ६, २०८० बुधबार १४:२०:४० | रासस

म्याग्दी – हेमन्त ऋतुको शुरुवातसँगै आकाश छ्याङ्गै उघ्रिएको छ । पहारिलो घामको स्पर्शले कलकलाउँदो प्रकृतिमा नयाँ रौनक थपिएको छ । उत्तरपट्टि सेता हिमाल अत्यन्त मनमोहक देखिन थालेका छन् । पर्यटकीयस्थलमा पर्यटकहरू रमाइहेका भए पनि म्याग्दीका गाउँबस्तीहरू भने सुनसान भएका छन् ।

दशैँ–तिहारजस्ता चाडपर्व मनाउन लामो बिदामा गाउँ आएकाहरू आ–आफ्नो कार्यक्षेत्रतिर फर्किएपछि गाउँबस्ती सुनसान देखिएका हुन् । अध्ययन, रोजगार तथा विभिन्न कामले बजार क्षेत्रमा बस्दै आएकाहरू दशैँ–तिहार मनाउन गाउँ आएका थिए । चाडपर्व सकिएलगत्तै गाउँ आएकाहरू धमाधम बजार झर्न थालेपछि गाउँ सुनसान बन्न थालेका मङ्गला गाउँपालिका–५ छिसबाङका विकल सेनले बताउनुभयो ।

‘केही दिन गाउँघरमा निकै रमाइलो भयो । देश विदेशमा रहेका आफन्तहरूसँग भेटघाट, रमाइलोले दिनहरू बितेको पत्तै भएन’, उहाँले भन्नुभयो, ‘चाडपर्व सकिएसँगै गाउँ आएकाहरू आ–आफ्नो कार्यक्षेत्रमा फर्किन थाले । हेर्दाहेर्दै त्यति रमाइलो गाउँ फेरि सुनसान र विरक्तलाग्दो हुन थालेको छ ।’

म्याग्दीका छ वटै पालिकाका ग्रामीण क्षेत्रमा धान, कोदो थन्काएर गहुँ छर्ने, आलु रोप्ने याम शुरु भएको छ । अहिले गाउँमा मानिसहरू अत्यन्त कम छन् । कृषिमा जनशक्तिको अभाव भएपछि जमिन बाँझै राख्न किसान बाध्य छन् । मालिका गाउँपालिका–६ की देवी घर्तीले भन्नुभयो, ‘दशैँ–तिहारको बेला गाउँमा जत्तिको रमाइलो केही भएन । चाडपर्व सकिएसँगै गाउँ खाली हुन थालेको छ । अहिले गाउँमा युवा पुस्तालाई देख्नै मुस्किल पर्छ । बूढाबूढी र विद्यालय जाने उमेरका बालबालिकाबाहेक अरू गाउँमा देखिँदैनन् ।’

‘यहाँका ग्रामीण क्षेत्रका धेरैजसो मानिस पोखरा, काठमाण्डौ, बुटवल, चितवन, बेनीलगायत ठूला सहरमा बसाइँसराइ गरेर गएका छन् । युवाहरू विदेश छन् । हिजोआज गाउँमा बस्नेको सङ्ख्या निकै कम हुँदै गएको छ’, मालिका गाउँपालिकाका योजना अधिकृत सोमबहादुर केसीले भन्नुभयो ।

अहिले सहरको सेवा सुविधा बिस्तारै गाउँमा पनि पुग्न थालेको छ । सबै गाउँमा यातायातको पहुँच छ । शिक्षा, स्वास्थ्य र सञ्चारको पनि राम्रो सुविधा गाउँमा भए पनि युवा पुस्ता सहर केन्द्रित हुन थालेपछि विकास र सुविधाको उपयोग गर्नेहरूसमेत नपाइने अवस्था उत्पन्न हुन थालेको मालिका–२ की मीना पुनले बताउनुभयो । ‘गाउँमा पुगेको सेवा सुविधाभन्दा थप सेवा सुविधा खोज्दै धेरैजसो बजार झर्दा गाउँमा बूढापाका र बालबालिका मात्रै छन्’, उहाँले भन्नुभयो, ‘बिस्तारै गाउँ रित्तिँदै जान थालेको छ । दशैँ–तिहारजस्ता ठूला चाडपर्वमा केही दिन रमाइलो हुन्छ, त्यसपछि फेरि गाउँबस्ती सुनसान हुन थालेका छन् ।’

चाडपर्वले अपनत्वको बोध गराउने हुँदा सबै मानिसहरू आफ्नै जस्ता लाग्ने पुनको भनाइ थियो । वर्षाैँदेखि टाढा रहेका आफन्तसँगको मिलन निकै रमाइलो हुने उहाँले बताउनुभयो ।

‘दशैँको फूलपातीको दिनदेखि तिहारको भोलिपल्टसम्म गाउँघरमा जता गए पनि आफन्त भेटिन्थे । तिहार सकिएपछि वरपरका छरछिमेकी सबै बजार झरे, दशैँ–तिहार मनाउन विदेशबाट बिदा लिएर आएकाहरू पनि फर्किए । त्यसपछि गाउँबस्ती सुनसान हुन थालेका छन्’, दरबाङका मीन सुनारले भन्नुभयो ।

पश्चिम म्याग्दीका धेरैजसो ठाउँबाट सहर र तराई झर्नेको सङ्ख्या धेरै रहेको स्थानीय रणबहादुर सिउथानीले बताउनुभयो । ‘बसाइँसराइ गरेर तराई झरेकाहरू दशैँ–तिहार र कूल पूजाका लागि गाउँ उक्लिने गर्छन्’, उहाँले भन्नुभयो, ‘दशैँ–तिहारभरि गाउँमा चहलपहल भए पनि अहिले घरहरू खाली हुँदै गएका छन् ।’ गाउँमा रोजगारको राम्रो अवसर र सेवा सुविधा नहुँदा धेरैले सहर बजार र सुविधा सम्पन्न ठाउँ खोज्ने सिउथानीको भनाइ छ ।

एक दशक अगाडिसम्म मालिका–५ देवीस्थान गाउँमा खेतीपाती गरेरै जीवन निर्वाह गर्ने धेरै हुने गरेका भन्दै अचेल हुने खानेहरू सबै बजार झर्न थालेका देवीस्थानका पदम बुढाले बताउनुभयो । धेरैको रोजाइ सहर हुँदा गाउँका खेतीयोग्य जमिन वनमारामा परिणत हुँदै गएको भन्दै उहाँले चिन्ता व्यक्त गर्नुभयो ।

अन्तिम अपडेट: मंसिर १३, २०८१

Disclaimer:

उज्यालोका खबर फेसबुक, इन्स्टाग्राम, एक्स ट्वीटर र यूट्युबमा हेर्न तथा उज्यालो रेडियो नेटवर्क ९० मेगाहर्जसँगै देशभरका विभिन्न एफएम रेडियोहरुबाट पनि सुन्न सकिन्छ । उज्यालोमा प्रकाशित तथा प्रसारित सामग्री यस संस्थाको स्वतन्त्र, निष्पक्ष र तथ्यमा आधारित सम्पादकीय नीतिबाट निर्देशित छन् र गल्ती नहोस भन्नेमा सचेतता अपनाएर तयार पारिएका छन् । प्रकाशन र प्रसारण भएका सामग्रीको विषयमा तपाईको गुनासो, प्रतिकृया र सुझावलाई हार्दिक स्वागत गर्दै गल्ती भएको पाईएमा तत्काल सच्याइने जानकारी गराईन्छ । उज्यालोबाट प्रकाशन तथा प्रसारण हुने सामग्रीको प्रतिलिपि अधिकार यस संस्थामा निहीत रहेकोले संस्थाको अनुमति विना समाचारको नक्कल उतार्ने, पुनरुत्पादन, प्रशारण वा फोटोकपी गर्न पाइदैन । कसैले त्यसो गरेमा कानूनी कार्वाही हुन सक्नेछ ।

तपाईको प्रतिक्रिया

नाम (अनिवार्य)

इमेल (अनिवार्य) (गोप्य राखिनेछ)

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

दशैँ–तिहार मनाउन आएकाहरू फर्किए, ‘हेर्दाहेर्दै त्यति रमाइलाे गाउँ फेरि सुनसान हुन थाल्याे’

फाइल फाेटाे, म्याग्दीकाे बेनी–५ काे गाजने गाउँ

तपाईको प्रतिक्रिया